22 July 2021

PAUWI NA

 

Kung gaya sana ng istorya

ng mahabang baha, isinalaysay

sa maikling kabanata

 

ang puno’t punto ng kuwento --

hindi kung paano

ginunaw ng poot

 

ang mundo, kundi ang pangako

na muling tatayo

sa sakuna ang tao -- kung ganito

 

sana, may katiyakan

ng paghupa

at maaari muna

 

pumikit nang payapa. Pasensya

kung di kita ginising sa rasyon

ng ginisang munggo

 

at papaya. Alam kong papayag ka

kung sabihin kong mas malasa pa

ang malamig na kutsara

 

kaipala mainam na ipaubaya

ang sarili sa pagod, magpaanod

sa sagradong salmo ng mga monghe

 

sa panglaw ng bulubunduking

nakaabito ng niyebe, sa tayog

na di nararating

 

ng karamdamang gumagrabe.

Palibhasa, parang unan

na kasama sa lista ng binayaran

 

ang pagdurusa, una magigisnan

ang magdamag iniyakan

sa pag-iisa. Mamaya,

 

sakaling maglipana

ang mga kalapati

sa labas ng bintana,

 

iisipin kong sarado pa

ang langit

sa dulog

 

ng himala at malasakit. ‘Sabagay,

sino ba ang naghinala

na ngayon pala ang uwi mo

 

sa patutunguhang hindi

pa tayo handa? Ako, umaapuhap

pa rin ng tipan o tanda:

 

isang buntung-hininga, isang pitlag

ng daliri, pagkukunwari

na may palugit na saglit

 

ang nag-aapurang pangyayari

habang nakatingin

sa walang-katapusang

 

ngiti sa iyong labi: Mahal ko,

ang nakikita ko

ay di-mabuburang bahaghari!

 

PAGDALAW SA NOVALICHES


1.

Namumulaklak ang araw sa alaala

ngayong Linggo nang umaga.

Manibalang na puso ay mapintog na lobo

habang ang oras ay tuwid na nakaupo

 

sa loob ng kapilya. Ganito pa rin ang tagpo

na dinatnan sa muling pagbisita.

Mahigpit na nakabuhol sa pulso

ang gunita ng nakaraang iniwan.

 

Malinis at plantsado ang bihis

ng buong Bayan. Ikinakahol ng ispiker

ang hinihikang paanyaya: pansamantalang biyaya

para sa kaluluwa naming nag-aabang

 

ng pahinga sa walang-katapusang

pagsalakay at pagsuko

sa walang-humpay na pakikipag-away

sa sariling anino.  Pamilyar sa isa’t isa

 

ang binabayubay naming kalbaryo:

ang sebo ng ipinapahid naming pomada

upang dumulas ang gusot

ng naalimpungatang umaga; 

 

ang mutang nakabitin sa hamba ng pangamba

sa magdamag na pagbibilang

ng mga inutang na kaba;

ang sangsang ng mantikang umaanta 

 

na nagpapatabang sa timpla

ng malasadong pag-asa.  Sa labas,

sumasagitsit ang pagaspas

ng nakabiting sweeptstakes

 

at dibidendaso,  libangang komiks

at diyaryo, tag-trenta sentimos

kada baso ng pinaghalo-halo

naming uhaw, laway, at buko.

 

Naririto: ang aming sanduguan, 

ang katibayan ng kasunduan

sa pagitan naming mga peregrinong

nagkakakila-kilala sa wangis at baho,

 

sa dungis na pare-pareho

naming kinakaladkad pabalik dito.

Kung kaya siguro naniniwala sa abiso

ng aleng nagpapaypay

 

ng insenso: “nasa pagtanggap

ng kahinaan ang kaganapan ng milagro”, 

dahilan kumbakit dinadaan

sa pagpikit ang paghahanap

 

sa di agad matagpuan; sa pag-aantanda

ang paggalugad sa lahat

ng di na namin matandaan.

Ipagpalagay nating pananampalataya,

 

ipagpalagay nating pagsasanay

lumakad nang nakaluhod; paghihintay

sa muling pagsulpot

ng bali-baling pakpak sa aming likod.

 

2.

Sa ganitong paraan isinaayos

ang bagay-bagay: Pagkatapos iraos

ang mahabang oras ng paghihilamos

 

ng lingguhan naming lisya’t kasalanan,

nagaganap ang ganap na katubusan

habang ‘tinataboy kami ng lansangan

 

palayo ng simbahan. Dito, sa lupa,

ang paraisong takda para sa bata:

de-hatak na trak gawa sa kuping lata;

 

kapis na sirkerong magilas ang ikid

sa palo-tsina at baras na sinulid;

manok na yumuyugyog sa bawat higit

 

ng halungkag na itlog yari sa plastik;

bagong pinturang balahibo ng itik,

dilaw, berde, blue at tintang kulay-putik.

 

Ganitong Linggo at tapos na ang misa,

bago umuwi’y malamang bumisita

sa nakagawiang ruta ng bituka:

 

Dory’s na walang-paris ang crispy pata;

pusang bola-bola, pirming pambobola

sa aming lahat ni Manong Kuya; maja

 

blanca’t puto sa palengke ng Susano;

Sarsi’ng mahalumigmig at pan de coco,

laging sadya sa Lagrimas at Toledo.

 

At kung hindi masyadong nag-aapura

at may kaunting sobra sa subing barya,

sugod nami’y sinusurot na orkestra

 

hagad ang kabag pagtunghay kina Chichay

at Amay, Dolphy at Nida. Nang maratay

si Tatay at pumait ang aming laway

 

sa paghalughog ng tugon sa orasyon,

naudlot ang pagparito’t pagparoon

sa kalsada mo na pawang tagatipon

 

 

ng tuwang nagkalat sa murang gunita.

Nang tibagin upang gawing talipapa

ang Goldmine, at palagi nang nagmumura

 

ang tumpok ng nabubulok na basura

sa galising matris ng ‘yong eskinita;

nang bakbakin ang kulay-pulang baldosa

 

kapalit ng marmol, at di mapigilan

ang biglang-dami ng mall at pamilihang

lumigid sa simbahang naging hingahan

 

bago huling nakipagbati kay Tatang,

tila lobong pumutok sa aking tangan

ang masasayang saglit ng kabataan.

 

 

 

PAUWI NA

  Kung gaya sana ng istorya ng mahabang baha, isinalaysay sa maikling kabanata   ang puno’t punto ng kuwento -- hindi kung paano ginunaw ng ...